ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ЭЛЕКТРОНДЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТТЕРДІ ПАЙДАЛАНУ КЕЗІНДЕ ДЕРБЕС ДЕРЕКТЕРДІ ҚОРҒАУ
##semicolon##
дербес деректер; электрондық мемлекеттік қызметтер; цифрландыру; құқықтық мониторинг; ақпараттық қауіпсіздік; GDPR; eIDASАңдатпа
Мақалада Қазақстан Республикасында мемлекеттік қызметтердің цифрландырылуы жағдайында дербес деректерді қорғаудың негізгі мәселелері мен даму перспективалары қарастырылады. Тақырыптың өзектілігі азаматтарға қолжетімділікті және ыңғайлылықты қамтамасыз ететін электрондық сервистердің жедел дамуына байланысты, алайда олар деректердің жария болып кетуіне және заңсыз өңделуіне қатысты жаңа тәуекелдерді туындатады. Зерттеудің әдістемелік негізін жүйелік көзқарас, салыстырмалы-құқықтық талдау және ұлттық заңнаманы халықаралық стандарттармен салыстыру құрады. Талдау нәтижесінде үш негізгі мәселе анықталды: заң бұзушылықтар үшін санкциялардың жеткіліксіздігі, деректер базасы операторларын жауапкершілікке тартудағы қиындықтар және азаматтарға келтірілген зиянды өтеудің тиімді рәсімдерінің болмауы. Деректердің резонанстық жарияланымдары құқықтық реттеудегі олқылықтарды және құқық қолдану тәжірибесін қайта қарау қажеттігін көрсетті. Жетілдіру бағыттары ретінде алдын ала ықпалын бағалау (DPIA) тетіктерін енгізу, хабарлау және өтемақы төлеу бойынша процессуалдық кепілдіктерді бекіту, сондай-ақ ұлттық нормативтік базаны GDPR қағидаларымен және eIDAS 2.0 регламентімен үйлестіру ұсынылады. Зерттеудің практикалық маңыздылығы азаматтардың электрондық мемлекеттік қызметтерге деген сенімін арттыруға және Қазақстандағы цифрлық трансформацияның тұрақтылығын қамтамасыз етуге бағытталған ұсынымдар әзірлеуде көрініс табады.
